EKAIA EHUko Zientzia eta Teknologia aldizkaria

EUSKARRIEN HAUTAKETA ETA ERABILERA BIOMEKANIZAZIO ERANGINKORRAGOA LORTZEKO

2024-09-10T10:37:26+02:00

Prozesu mikrobiologiko kontrolatua den biomekanizazioari esker mikroegiturak sor daitezke pieza metalikoen gainazalean kalte termikorik edo mekanikorik eragin gabe. Edozein bioprozesutan bezala, biomekanizazioan ere mikroorganismoak aktibo mantentzeak garrantzi handia du, bakterioek oxidatzailea (burdina ferrikoa) birsortzen baitute, prozesuak era ziklikoan aurrera egin dezan. Zelula aktiboen dentsitatea handitzeko eta biomasaren ordezkapena errazteko asmoz, euskarrietan immobilizatu ohi dira mikroorganismoak, eta horretarako, matrize egokien gainean finkatu edo barruan sartu behar dira zelulak. Beraz, immobilizaziorako euskarri-material aproposa aukeratzea funtsezko erabakia da, biomekanizazioaren eraginkortasuna erabat alda dezakeelako. Ikerketa lan honetan, Acidithiobacillus ferrooxidans bakterioaren immobilizazioaren bideragarritasuna aztertu da eta horretarako hainbat material prestatu dira laborategian. Guztien artean, haren propietate bikainetan oinarrituta, zelulosa bakterianoa aukeratu da euskarri aktiboaren prestaketa-prozesuaren operazio-baldintzak optimizatzeko. Azkenik, biomasa immobilizatuaren eraginkortasuna egiaztatzeko kobrezko pieza bat biomekanizatu da biozelulosazko euskarri aktiboa erabiliz.

Litio-ioizko bateria-modulu baten modelizazio elektro-termikoa eta gestio termikorako soluzioen analisia

2024-10-26T11:30:47+02:00

Gaur egun, litio-ioizko (Li-Ion) bateriak dira erabilienak ibilgailu elektrikoetan, horien ezaugarriak direla eta. Eraginkortasuna eta segurtasuna bermatu ahal izateko ezinbestekoa da horien operazio-tenperatura 20◦C eta 40◦C artean mantentzea. Ondorioz, bateria-moduluak osatzen dituzten zeluletan sortzen den beroa kanporatu behar da, aire edo likido bidezko hozte-sistemak erabiliz, besteak beste. Automobilerako Li-Ioi bateria-modulu baten modelo elektro-termikoa aurkezten da artikulu honetan, eta gestio termikorako hiru soluzio aztertu eta konparatzen dira. Analisitik ondorioztatzen da urperatze bidezko hozketak behartutako aire bidezkoak baino emaitza hobeak lortzen dituela, bai zelulen operazio-tenperaturei dagokienez, eta baita energia-kontsumoari eta eraginkortasunari dagokionez ere. Mikrokontroladore batetan denbora errealean exekutatuz bateria-modulu baten zelulen tenperaturak estimatzeko baliagarria izan daiteke garatutako modeloa ere, duen karga konputazional baxuari esker.

Kondentsatu dipolar luzanga baten superjariakin-supersolido trantsizioa zeharkatuz

2024-10-14T22:04:27+02:00

Tranpa luzanga batean harrapaturiko gas kuantiko dipolar batean fase trantsizio kuantikoa
ikertzen dugu teorikoki, superjariakin eta supersolido faseen artean, orain dela gutxi eginiko esperimentu
baten inguruan dugun ezagutza sakontzeko asmoz, G. Biagioni et al. [Phys. Rev. X 12, 021019 (2022)]. Ho-
rretarako Gross-Pitaevskii teoria hedatua erabiltzen dugu, fluktuazio kuantikoak kontuan hartzen dituena.
Lehendabizi sistemaren oinarrizko egoera bilatzen dugu, esperimentuan erabilitako bi tranpetarako. Ondo-
ren, trantsizioan erabilitako arrapalaren abiaduraren efektuak aztertzen ditugu, zeinen bidez sakabanatze
luzera aldatzen diogun gasari. Aldaketa hori dela eta sortzen diren talde-oszilazioak ere azaltzen ditugu, bai
fase superjariakinean baita supersolidoan. Aurkitu dugu zeharkako konfinamendu sendoek trantsizio jarrai
bat sortzen dutela (”Quasi-1D” deituriko izaera), konfinamendu ahulek etena sortzen dutelarik (”Quasi-
2D” deituriko izaera). Azken horietan norabide azimutaleko eta zeharkako norabideko higidura moduak
akoplatzen baitira.

Energia aurrezpena eta jasangarritasuna: aplikazioa ikastetxeetan eta Eraikinen Kalitatea Kontrolatzeko Laborategian

2024-09-18T08:16:31+02:00

Lan honen xedea da unibertsitateko ezagutzak eta praktikak eraikinen energia-esparruan integratzea, bigarren hezkuntzako ikasleekin batera. Hala, bigarren hezkuntzaren eta unibertsitate-ikasketen arteko harremana sendotzeko energia-estrategiak definitzen dira, Deustuko Ikastolan "proiektu pilotu" bat gauzatuz, eta gaztetxoen artean Zientzia, Teknologia, Ingeniaritza eta Matematikako (STEM) bokazio zientifikoak sustatuz, bereziki emakumeengan. Proiektuan ikastetxearen energia-erabilpena aztertzen da, unibertsitateko ikertzaileen eta bigarren hezkuntzako ikasleen laguntzarekin, bai eta Eusko Jaurlaritzako Eraikinen Kalitatea Kontrolatzeko Laborategiko (EKKL) profesionalekin ere. Helburua STEM irakaskuntzan ikasleak motibatzea eta indartzea da, interesa eta hurbiltasuna pizteko eta eraikinen energia-eraginkortasunaren ezagutza sustatzeko. Funtsezkoa da bigarren hezkuntzako ikaslegoa eremu horiekin lotzea, etorkizun profesionala aukeratzean oinarri bat izateko eta euren buruak horrelako lanbideetara bideratzeko. Garatutako jarduera nagusien artean (1) Ikastetxeen energia-kontsumoaren egungo egoera aztertu da; (2) Ikastetxeetarako dibulgazio-hitzaldiak diseinatu eta inplementatu dira; (3) Saiakuntza esperimentalak egin dira in-situ ikastetxeetan; (4) Ikasleek ikastetxeetako energia-eraginkortasuna hobetzeko proiektuak garatu dituzte. (5) EKKL bisitatu da, eraikuntzako energia-arloko errealitate profesionala ezagutzeko; eta, bukatzeko, (6) Ikasleentzako kongresu bat diseinatu eta inplementatu da. Ondorio gisa nabarmentzen da, ikasleentzat oso aberasgarria izan dela energia-eraginkortasunaren ezagutzak dituzten profesionalekin lan egitea, auditoretza-saiakuntza errealetan oinarrituz.

Medikuntza birsortzaileari lotutako kornea birsortzeko konponbideak

2024-06-18T15:30:37+02:00

Giza kornea begiaren kanpoaldean aurkitzen den ehuna da eta gardentasuna, abaskulartasuna eta egitura espezifiko bat izatea ditu ezaugarri. Osaera eta funtzio ezberdina betetzen duten bost geruzaz osatuta dago eta modu koordinatuan jarduten dute ikusmena bermatu eta kanpoaldeko erasoen aurrean begia babesteko. Kornea kanpoko mehatxuetatik babesteko eta argia transmititu eta errefraktatzeko funtsezkoa denez, ehun honetan jasandako edozein kaltek ikusmen-zorroztasuna kaltetzen du.
Gaur egun, korneako transplantea kornea-itsutasunaren tratamendu nagusi gisa ezarrita dago; hala ere, kornea-emaileen urritasunak, paziente asko kornea-transplanteak egiteko aukerarik gabe uzten ditu. Egoera horrek hainbat kornea-ordezkoren garapena sustatu du. Azken hamarkadan hidrogel berrien garapen eta optimizazioan egindako aurrerapenek, kornea modu partzialean edo bere osotasunean ordezteko konponbide berriak garatzea ekarri dute. Hidrogel-materialak erraz molda daitezke, eta horrek aurrerapen handiak ekarri ditu in vitro ikerketa eta klinikarako kornea-ehuna ordezteko alternatiba eraginkorretan. Hala, lan honetan praktika klinikoan ohikoak diren hainbat lesio kornealetarako hidrogel-materialen aplikazioa laburbiltzen dugu.