Ekaia EHUko Zientzia eta Teknologia aldizkaria

EUSKARRIEN HAUTAKETA ETA ERABILERA BIOMEKANIZAZIO ERANGINKORRAGOA LORTZEKO

Arrate santaolalla Ramirez, Junkal Gutierrez , Astrid Barona, Naiara Rojo — Thu, 24 Oct 2024 00:00:00 +0200

Prozesu mikrobiologiko kontrolatua den biomekanizazioari esker mikroegiturak sor daitezke pieza metalikoen gainazalean kalte termikorik edo mekanikorik eragin gabe. Edozein bioprozesutan bezala, biomekanizazioan ere mikroorganismoak aktibo mantentzeak garrantzi handia du, bakterioek oxidatzailea (burdina ferrikoa) birsortzen baitute, prozesuak era ziklikoan aurrera egin dezan. Zelula aktiboen dentsitatea handitzeko eta biomasaren ordezkapena errazteko asmoz, euskarrietan immobilizatu ohi dira mikroorganismoak, eta horretarako, matrize egokien gainean finkatu edo barruan sartu behar dira zelulak. Beraz, immobilizaziorako euskarri-material aproposa aukeratzea funtsezko erabakia da, biomekanizazioaren eraginkortasuna erabat alda dezakeelako. Ikerketa lan honetan, Acidithiobacillus ferrooxidans bakterioaren immobilizazioaren bideragarritasuna aztertu da eta horretarako hainbat material prestatu dira laborategian. Guztien artean, haren propietate bikainetan oinarrituta, zelulosa bakterianoa aukeratu da euskarri aktiboaren prestaketa-prozesuaren operazio-baldintzak optimizatzeko. Azkenik, biomasa immobilizatuaren eraginkortasuna egiaztatzeko kobrezko pieza bat biomekanizatu da biozelulosazko euskarri aktiboa erabiliz.

Litio-ioizko bateria-modulu baten modelizazio elektro-termikoa eta gestio termikorako soluzioen analisia

Fri, 15 Nov 2024 00:00:00 +0100

Gaur egun, litio-ioizko (Li-Ion) bateriak dira erabilienak ibilgailu elektrikoetan, horien ezaugarriak direla eta. Eraginkortasuna eta segurtasuna bermatu ahal izateko ezinbestekoa da horien operazio-tenperatura 20◦C eta 40◦C artean mantentzea. Ondorioz, bateria-moduluak osatzen dituzten zeluletan sortzen den beroa kanporatu behar da, aire edo likido bidezko hozte-sistemak erabiliz, besteak beste. Automobilerako Li-Ioi bateria-modulu baten modelo elektro-termikoa aurkezten da artikulu honetan, eta gestio termikorako hiru soluzio aztertu eta konparatzen dira. Analisitik ondorioztatzen da urperatze bidezko hozketak behartutako aire bidezkoak baino emaitza hobeak lortzen dituela, bai zelulen operazio-tenperaturei dagokienez, eta baita energia-kontsumoari eta eraginkortasunari dagokionez ere. Mikrokontroladore batetan denbora errealean exekutatuz bateria-modulu baten zelulen tenperaturak estimatzeko baliagarria izan daiteke garatutako modeloa ere, duen karga konputazional baxuari esker.

Alborapena ulertzen adimen artifizialean

Olatz Arregi, Olat Perez de Viñaspre, Itziar Irigoien — Tue, 14 Jan 2025 00:00:00 +0100

Artikulu honetan adimen artifizialak gizartean dagoen alborapen soziala errepikatzeko eta
areagotzeko duen arriskuan jarri nahi izan dugu fokua. Ez da erraza adostasuna lortzea alborapena terminoa
definitzerakoan, eta hori dela eta, hasteko, lan honetan zer adierazten dugun alborapena terminoa erabil-
tzean azaldu dugu. Ondoren, adimen artifizialak sortzen duen alborapena zergatik gertatzen den analizatu
dugu, eta horretarako, ikasketa automatikoko urrats bakoitza aztertu eta bertan gertatzen den alborapena-
ren jatorria azaldu dugu adibide banarekin lagunduta. Azkenik, alborapenaren kasu erreal batzuk ekarri
ditugu paperera datu-motaren arabera (ahotsa, testua, irudia eta ezaugarrien datu-taula) antolatuta. Datu-
mota oso ezberdinak izan arren, denetan aurki daitezke alborapen kasu mingarriak, izan genero alborapena,
izan jatorriarekin lotutakoa edota ezaugarri fisikoetara atxikia. Arazoa konplexua da benetan eta gaur egun
ikerketako gai hori ardatz duten lanen gorakada da horren erakusle.

Fabrikazio gehigarriz egindako material anitzeko egituren portaera termikoaren modelizazioa

Mon, 17 Feb 2025 00:00:00 +0100

Fabrikazio gehigarria forma konplexuko piezak fabrikatzeko eta balio erantsi handiko piezen konponketarako prozesu egokia bilakatu da industriarako azken urteotan. Alabaina, prozesu horrek eskaintzen dituen aukerak haratago doaz eta berriki material desberdinen konbinaketarako erabiltzen hasi da. Fabrikazio gehigarriak materiala modu lokalizatuan gehitzea ahalbidetzen du, hortaz, posible da material jakin bateko oinarrian propietate bereziak eskaintzen dizkion geruza edo zirkuituak atxikitzea. Arlo horretan beste aurrera pauso bat emateko helburuarekin, ikerlan honetan Invar 36ko oinarrian kobrezko ekarpen lokalizatuak eragin dezakeen eremu termikoaren gaineko kontrol-gaitasuna aztertuko da. Horretarako, Invar 36 hutseko probeta bat fabrikatu da fabrikazio gehigarri bidez eta berarekin elementu finituetako eredua balioztatu da. Bigarren pausu batean, eredu hori baliatuz forma desberdinetako kobrezko pisten hozketa-gaitasuna ebaluatu da eta zirkuitu bikoitzen bidez, hots, hozketa eta beroketa zirkuituak erabiliz, piezaren gainazalean eremu termikoa kontrolatzeko gaitasuna bermatu da. Horrela, fabrikazio gehigarriak material anitzeko egiturak fabrikatzeko eskaintzen duen gaitasunari eskerrak propietate eta portaera termiko jakineko piezen fabrikazioa posible dela baieztatu da.

Medikuntza birsortzailerako hidrogelak

Tue, 14 Jan 2025 00:00:00 +0100

Hidrogelak gurutzatutako monomeroez osatutako sare polimerikoak dira, hidrofilizitate mailaren arabera, % 99-rarteko ura atxikitzeko ahalmena izan dezaketenak. Horrek aplikazio translazional askotan aplikatzeko konponbide oso egoki bihurtzen ditu. Hidrogelak helburu biomediko anitzetarako erabili daitezke, hala nola farmakoak edo zelulak garraiatzeko, ehunen birsorkuntzarako, 3D hazkuntza-ereduen bidez zelulen ugalketa sustatuko duten ehunen mikroinguruneak sortzeko, odol jarioen prebentziorako, erradioterapian ehunak babesteko edo inplanteen biobateragarritasuna hobetzeko, besteak beste. Aipatutako gaitasunen ondorioz, hidrogelak baliagarriak dira larritasun maila ezberdineko gaixotasun eta afekzio medikoetarako, bai eta hain ohikoak ez diren eremuetarako ere, hala nola ingurumen-ingeniaritzarako. Artikulu honetan hidrogel-soluzioen sintesian erabil daitezkeen ezaugarri fisiko-kimiko nagusiak eta erretikulazio-teknikak deskribatzen dira. Propietate horiek ulertzea eta kontrolatzeko gaitasuna funtsezkoak izango dira aplikazio biomediko espezifikoa zehazteko.