Aldizkariari buruz
Adituen ebaluazio-prozesua
Hasierako ebaluazioa
Aldizkariaren zuzendaritzak helarazten zaizkion artikulu guztiak aztertuko ditu, eta zehaztuko du ea artikulua bat datorren argitalpen-helburuekin eta aldizkariaren gaiarekin, bai eta artikuluak igortzeko arauetan adierazitako eskakizunekin ere, honez gain beharrezkoa den gutxieneko interes zientifikoa izan beharko duelarik, ebaluazio fasera pasa ahal izateko. Hori guztia egileei jakinaraziko zaie, artikuluak bidaltzeko epea amaitu eta eta 15 eguneko epean gehienez.
Ebaluazio anonimoa
Hasierako ebaluazioa aldekoa bada, aldizkariak gaian adituak diren pertsona bati edo batzuei bidaliko die artikulua, ebaluazio anonimoa egin dezaten (itsu bikoitzeko sistema). Ebaluazio hori arrazoituta egon beharko da, aldizkariaren ebaluazio-orriaren ereduari jarraituz. Ebaluazio txostenak prestatu eta bidaltzeko epea 20 egunekoa izanen da gehienez.
Aldizkariak egileek gai horretan adituak diren pertsona bat edo gehiago proposatzea baimentzen du, lanaren ebaluazioa eskatzeko orduan kontuan har dezaten, baina, betiere, anonimoa izaten jarraituko du. Nolanahi ere, lotesleak ez diren proposamenak izanen dira, eta aldizkariaren zuzendaritzari dagokio ebaluatzaileak zehaztea.
Txostenak jaso ondoren, edukia eta ebaluatzaileen irizpidea oinarri hartuta, erredakzio kontseiluak lana argitaratzeari buruz erabakiko du. Jasotako txostenak funtsean bat ez badatoz, aldizkariak argitaratuko diren ala ez erabakiko du, eta beste pertsona bati ebaluazio anonimo bat eskatu ahal izango dio.
Aldizkariak egileei jakinaraziko die onartu diren ala ez, eta, hala badagokio, gomendatutako aldaketei kasu egiteko eskatuko die, eta horiek onartzeko, berrikusteko edo baztertzeko arrazoiak adieraziko dizkie.
Proben zuzenketa
Argitaratzeko onartutako artikuluen egileei inprentako probak zuzentzeko dei egin ahal izango zaie. Proba horiek ezarritako epean itzuli beharko dira, gehienez ere 10 eguneko epean. Ez da onartuko funtsezko aldaketarik egitea, eta onartutako bertsioarekiko akatsak zuzentzera mugatuko da.
Atalak
Aldizkariak hainbat atal ditu, zenbakietan aldakorrak izango direnak. Nolanahi ere, aldizkariaren zuzendaritzak alearen aurkezpena jarraituko du, eta artikulu zientifikoen atala, zenbaki guztien atal nagusia. Gainera, beste atal batzuk ere izan ditzake, hala nola jardunaldi ponentziak, jurisprudentziaren eta arbitroen laudoak, erreferentzia bibliografikoak, oharrak eta iruzkinak eta albisteak.
Iruzurrak atzemateko politika
Lehendik dauden testuen artean zalantza edo plagioa edo antzekotasun-maila handia dagoela susmatzen bada, GIZAEKOA – Revista Vasca de Economía Social-aren zuzendaritzak eskubidea du jasotako testuei “Similarity Check” programa aplikatzeko, antzekotasun- eta kointzidentzia-maila zehatza antzemateko.
Jardunbide egokien kodea
Aldizkari zientifikoen garapen eta funtzionamendu onarekin batera, bikaintasuneko aldizkari batzuek gero eta joera handiagoa izan dute argitaratzeko arauak eta Praktika Egokien Kodea argitaratzeko. Kode horrek portaera etikoa bermatzen du argitalpen-taldeen barne-funtzionamenduan, egileekiko eta ebaluatzaileekiko harremanetan eta ebaluazio- eta argitalpen-prozesuetan. Nazioartean, CommitteonPublicationEthics (COPE) erakundeak lan egiten du zientzia-aldizkarietako argitalpen-batzordeei portaera egokiak izaten eta praktika txarrak jazartzen laguntzeko. Testuinguru horretan, eta nazioarteko gomendio nagusiak kontuan hartuta, gure Kontseilu Editorialaren barne-funtzionamendua gardenagoa eta aurreikusgarriagoa izan dadin, beharrezkotzat jotzen du jardunbide egokien kode bat argitaratzea. Gure ustez, horrek gure argitalpen-prozesuak hobetzen eta prozesu horietan ezinbestean sortzen diren interes-gatazken ebazpena prebenitzen eta arautzen lagunduko du.
1.- Jardunbide Egokien Kodearen helburuak
1. Argitalpen-praktikak aldizkarien kalitatea kontrolatzeko erreferentziazko erakunde eta instituzio nagusiek emandako gomendioei egokitzea (COPE, DOAJ, FECYT, REDIB).
2. Aldizkariak jarraitutako argitalpen-irizpideak sistematizatzea eta publiko egitea, batez ere interes-gatazkei dagokienez.
3. Aldizkariaren erabakiak gardenago hartzea, bai Kontseiluaren barruan bai egileekiko eta ikuskatzaileekiko harremanetan.
2.- Zuzendaritzarena eta Argitalpen Kontseiluarena:
Zuzendaritzak eta Argitalpen Kontseiluko kideek:
- Aldizkariaren kalitatea hobetzea aktiboki bilatzea, alderdi zientifiko eta argitaletxe guztietan.
- Egileek, irakurleek eta ebaluatzaileek aldizkariari buruz duten iritzia ezagutzeko baliabideak ezartzea eta egokitzat jotzen diren hobekuntzak sartzea.
- Jasotako materialei eta erabakiak hartzeko prozesuetako eztabaidei buruzko erabateko konfidentzialtasuna izatea.
- Lanak ikertzen eta argitaratzen direnean jokabide etikoak sustatzeko ekimenak abian jartzea eta jokabide desegokiak salatzeko eta zigortzeko prozesuak ezartzea (plagioa, eskuizkribuen bidalketa bikoitza, datuen manipulazioa, aipu okerrak edo desegokiak...).
- Ikerlanean eta lanak argitaratzean berdintasuna bultzatzeko neurriak sustatzea, generoa, sexu-orientazioa, arraza, jaiotza, ezgaitasuna edo beste edozein inguruabar pertsonal edo sozial dela-eta gerta daitezkeen zuzeneko edo zeharkako diskriminazioen aurrean.
- Interes-gatazketan, aldizkariaren interesak norberaren interesen gainetik jartzea.
3.- Kontseilu Editorialaren barruko erabakiak
Ikertzaile bat gonbidatu edo iradokiz gero beren lana aldizkarira bidaltzeko, Kontseiluko kideek zuzendaritzari eta Kontseiluko gainerako kideei jakinarazi behar diete.
Artikulu bat jasotzean, lanari buruz duten iritzia (egilearen edo gaiaren arabera) beren interesengatik (positiboki edo negatiboki) eragin dezaketela uste duten Kontseiluko kideek Zuzendaritzari jakinarazi behar diote, eta artikulu horri eragiten dioten erabakiak hartzerakoan abstenitu egin behar dute. Zuzendaritzaren eta Kontseiluko gainerako kideen zeregina da interesen arteko gatazka sor dezakeen ebaluaziorik gerta ez dadin zaintzea.
Argitalpen Kontseiluaren erabakiak lanaren kalitatean, garrantzian eta ekarpen zientifiko eta sozialean oinarritzen dira, bai eta aldizkariaren jatorrizkoak igortzeko arauetara egokitzean ere, irizpide horiekin zerikusirik ez duen beste edozein balio-irizpen saihestuz.
Aldizkarian aipatu beharreko liburuak interes, kalitate eta garrantzi irizpideen arabera hautatzen dira.
4.- Ebaluazio-prozesua
Ebaluazio-prozesua itsu bikoitza da, eta, beraz, ebaluazioko egileen eta berrikusleen konfidentzialtasuna gordetzen da beti. Beti hautatzen dira kanpoko berrikusleak, adituak direnak lanaren gaian edo lanaren metodologian, eta ez dutenak interes gatazkarik egileekin. Bi ebaluatzaileren artean bi iritzi kontrajarriak izanez gero, hirugarrenera joko da. Zenbait pertsonak beren lana berrikus dezaten egileek alegatutako eragozpenak kontu handiz aztertzen dira, eta ondo arrazoituta badaude, errespetatu egiten dira.
5.- Ebaluatzaileekiko harremana
Kontseilu Editorialak ebaluatzaileei beren iritzia jasotzea interesatzen zaien alderdien gida ematen die. Ebaluatzaileei jarrera objektiboa izan dezatela eta lana ebaluatzeari uko egin diezaiotela eskatzen zaie, interes gatazkak daudela uste badute. Ebaluatzaileei erabateko isilpekotasuna eskatuko zaie, eta ez ditzatela zabaldu edo iruzkindu ebaluaziorako jasotako lanak. Ebaluatzaileei beren ideiak ahalik eta argien azaltzeko eskatzen zaie, beren jarrera kritikoak defendatzeko argudioak eta aipuak erabiliz. Lanaren alderdi etikoak (plagioa, etab.) zaintzeko ere eskatzen zaie. Era berean, kritika iraingarriak eta pertsonalak saihesteko eskatzen zaie. Aldian behin, berrikusleen zerrenda ebaluatzen du aldizkariak, eta kendu egiten ditu beren eginkizunak behar bezala bete ez dituztenak.
6.- Egileekiko harremanetik
Egileei gogorarazten zaie lan zientifiko baten egiletza ikerketari ekarpen garrantzitsuak egiten dizkioten pertsonei bakarrik dagokiela.
Egileek, beren eskuizkribuak bidaltzean, esplizitu bihurtu behar dituzte beren testuak sor ditzakeen interes-gatazkak. Egileei gogorarazten zaie zor zientifikoak onartu behar dituztela eta, bereziki, haien ideien, metodologien, iturrien eta abarren jatorria. modu argian, irakurleek kontsulta ditzaten eta, beharrezkotzat jotzen badute, haien erabilera kontrasta dezaten.
7.- Kexak eta gatazkak konpontzea
Zuzendaritzak konpromisoa hartzen du egokitzat jotzen den edozein kexari azkar eta arrazoituta erantzuteko, egileek, ebaluatzaileek edo irakurleek eginak izanagatik ere. Gatazka larriak izanez gero, Zuzendaritzak Argitalpen Kontseiluaren eztabaidapean jarriko du arazoa, eta erabakia eta erantzuna elkargokideak izango dira. Interes zehatzen inguruko gatazkak ebazteko, ahal den neurrian, COPEk ezarritako jarraibideak bete behar dira (CommitteonPublicationEthics, http://publicationethics.org/).
Argibideren bat nahi izanez gero, jo helbide honetara: gezki@ehu.eus
Kodearen edizio honen data: 2020/05/11
Laguntzaileak
Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Justizia Saileko Gizarte Ekonomiaren Zuzendaritza