La invención de la frontera del Nervión en la interpretación sobre el pasado histórico de Encartaciones / Enkarterri (Bizkaia)

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Publicado 27-12-2022
Xabier Gorrotxategi Anieto

Resumen

 En este artículo se valora una interpretación de cierto recorrido histórico, la tradición del topónimo Nervión y su uso en elaboraciones históricas y lingüísticas. Para ello, se reconstruye el proceso de invención del neotopónimo apelando a informaciones documentales y elaboraciones historiográficas, que llevan a la conclusión de que el nombre es un falso histórico. También se analiza la cuestión de la frontera lingüística, desmintiéndola desde la recopilación de datos objetivos relevantes, la toponimia histórica euskérica. Y se concluye que Las Encartaciones (Bizkaia) y comarcas limítrofes forman parte tanto del espacio euskérico antiguo como del medieval. Se apela finalmente a la necesidad de superar carencias previas, y de aplicar en la investigación histórica interpretaciones complejas, fruto de un análisis multidisciplinar basado en información objetiva. 

Palabras clave: crítica histórica; invención de la tradición; investigación interdisciplinar; Encartaciones euskéricas (Bizkaia).

Artikulu honek ibilbide historiko jakin baten interpretazioa baloratzen du, ‘Nervión’ toponimoaren tradizioa, eta horren erabilera azterketa historiko eta linguistikoetan. Horretarako, neotoponimoaren asmakuntza prozesua berreraikitzen da informazio dokumentala eta lanketa historiografikoen bidez, eta horrek izena faltsutasun historikoa dela ondorioztatzera darama. Muga linguistikoaren auzia ere aztertzen da, azkenik ukatzeko, datu objektibo garrantzitsuen bilketatik, euskal toponimia historikoa, hain zuzen ere. Eta ondorioztatu egiten da Enkarterri (Bizkaia) eta inguruko eskualdeak Antzinako zein Erdi Aroko euskal espazioaren parte direla. Azkenik, aurreko gabeziak gainditzeko beharrari dei egiten dio, ikerketa historikoari interpretazio konplexuak aplikatuz, informazio objektiboan oinarritutako diziplina anitzeko analisiaren emaitza izan dadin. 

Hitz gakoak: kritika historikoa; hizkuntza-kritika; tradizio asmatua; diziplinen arteko ikerketa; Enkarterri euskalduna.

This article assesses an interpretation of a certain historical route, the tradition of the place name Nervión and its use in historical and linguistic elaborations. For this, the process of invention of the neotoponym is reconstructed appealing to documentary information and historiographical elaborations, and leading to the conclusion that the name is a historical forgery. The issue of the linguistic border is also analyzed, denying it from the collection of relevant objective data, the Basque historical place names. And it is concluded that Las Encartaciones (Bizkaia) and neighboring counties are part of both the ancient and medieval Basque space. Finally, it appeals to the need to overcome previous deficiencies, and to apply complex interpretations in historical research, the result of a multidisciplinary analysis based on objective information. 

Keywords: historical criticism; linguistic criticism; invention of tradition; interdisciplinary research; Euskarian ‘Encartaciones’ (Biscay).

 

Abstract 1797 |

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Sección
Artículos