Navarra ante el nuevo fenómeno constitucional: el gobierno del último reino peninsular entre 1808 y 1814

Laburpena

1808-1814 aldiko gertaerarik nabariena Nafarroan frantsesen okupazioa izan zen, baina nabarmentzekoa da ere konstituzio sistema ezartzeak Nafarroako erakunde tradizionaletan sortzen zuen kezka. Lan honek ezagutarazi nahi ditu Nafarroako Konstituzioa izenburupean sortu ziren testuak. Nafarroak zuen sistema berezia eta haren erresuma izaera defendatzeko egin ziren testu horiek, 1808ko Baionako Biltzarraren deialdiari begira, eta gauza bera aurkeztu zuten Cadizko Gorteetan. Garrantzia handia du, halaber, Erresumako Diputazioak 1808-1814 artean izandako jokabidea, Frantziako inbaditzaileak iritsi zirenean Iruñetik ihes egin baitzuen, eta azpimarratzekoa da ere Espainiako gobernu zentralean zituzten mandatarien portaera Horrez gain, 1813ko Gorteetan Nafarroako legebiltzarkideak hautatzeko prozesua deskribatzen dugu. Interes berezia du ere Probintzia Diputazio berri bat sortu izanak. 1813ko urriaren 1etik 1814ko maiatzaren 16ra egon zen indarrean. eta zenbait berrikuntza ekarri zituen arren, sistema nafarra mantentzen saiatu zen. Fernando VII. itzultzean argi adierazi zuten hori, harekiko leialtasuna adierazi ziotenean. 1814an Antzinako Erregimenaren berrezarpenarekin amaitu zen lana.