Call for papers: “Gorputza, irudia eta sare sozialak: influencerren eragina eta sustapen erakargarritasuna”
Monografikoaren deskribapena:
Itxura fisikoak funtsezko eragina du kontsumo gizartean, Marzano-Parisolirek (2001) adierazi bezala. Irudi perfektua bilatzeak jendea bultzatu du hainbat sektoretako (moda, kosmetika, estetika, elikadura…) produktu aukera zabal bat eskuratzera. Publiziatea gai izan da nahi hori modu eraginkor batean kapitalizatzeko, salmenta argudio gisa, hainbat ikerlanek erakutsi bezala: Borland eta Akram (2007), De-Lenne et al. (2021) edo Yu et al. (2011).
Itxura fisiko “egoki” eta “perfektua” izatea lotuta dago, ikuspegi psikologiko batetik, gizarte onarpenarekin, proiekzio pertsonalarekin eta gizartean arrakasta lortzearekin, eta joera hori gero eta nabarmenagoa da sare sozialetan. Eremu digital horretan, itxura erakargarria izatea lagungarri da jarraitzaile gehiago izateko, interakzio handiagoa lortzeko eta publikoaren konpromiso handiagoa erdiesteko (Faelens et al., 2021). Testuinguru horretan, gero eta garrantzi handiagoa du erabiltzaileen itxura fisikoa hobetzen duten iragazkiak erabiltzeak.
Irudi idealaren eta errealitatearen arteko dualtasuna agerian gelditzen da modu nabarmenean sare sozialetako profil bereizgarrienetako batean: influencerrak. Kontuan harturik Banduraren (2001) teoria kognitibo soziala eta Festingerren (1954) konparazio sozialaren teoria, aurretik erabili izan direnak aztertzeko hedabideekiko esposizioaren eta gorputzaren irudiaren pertzepzioaren arteko lotura (Hendrickse et al., 2017), pentsa daiteke influencerrek argitaratzen dituzten edukiek modu esanguratsuan eragin dezaketela beren jarraitzaileek gorputz pertzepzioa eraikitzeko duten moduan (Silva et al., 2021; Burnette et al., 2017). Horren arrazoi nagusia hauxe da: influencerren unibertsoan, den-dena eraikitzen da protagonista baten inguruan, mediatikoki aitortutako iritzi liderretan oinarrituta, eta haren itxura fisikoa garrantzi handiko elementu bat da komunitate eraikuntzan (Silva et al., 2021).
Horri gehitzen badiogu influencerrek sortutako eduki batzuek helburu komertzial bat izan dezaketela, areagotu besterik ez da egiten haien eraginak sortzen duen kezka. Influencerren erakargarritasun komertziala ukaezina da: Espainian ia % 23 jaitsi bazen ere 2022ko publizitate inbertsioa, influencerren marketina izan zen hazkunderik handiena izan zuen kategorietako bat (Infoadex, 2023). Hainbat ikerketak (adibidez, Ameen et al., 2022; Lowe-Calverley & Greeve, 2020; Tiggeman & Anderberg, 2020; Su et al., 2021) agerian utzi badute ere influencerrek argitaratutako edukiekiko esposizioak eragin negatiboak izan ditzakeela erabiltzaileek beren irudiaz duten gogobetetzean, garrantzitsua da ere nabarmentzea eragin positiboak izan ditzakeela. Durau et al. (2022) ohartu dira influencerrek fitnessaren alorrean argitaratutako edukiak eraginkorrak izan daitezkeela ariketa fisikoa zabaltzeko jarraitzaileen artean. Era berean, Town et al. (2023) eta Westek (2022) adierazi dute profil hauen helburua dela auto-zaintza eta autoestimu osasungarrirako joera indartzea.
Eduki horiek jasotzen dituen publikoa adingabea denean, baliabide gutxiago dituzte aurre egiteko esposizio horri, eta horregatik du interes berezia publiko horrek gai hau aztertzeko orduan. Jakina, zaindu egin behar dira ere beste audientzia batzuk, hala nola pertsona heldu adindunak, gero eta gehiago bihurtzen ari direnak gorputza eta itxura fisikoa zaintzeari buruzko mezu komertzialen jomuga.
Beraz, monografiko honek gogoeta egitera gonbidatzen du gizarte zientzien alorretako komunitate zientifikoa, diziplina anitzeko ikuspegi batetik, ikusteko zer eragin duten influencerrek adin eta belaunaldi guztietako erabiltzaileek -adingabeek bereziki- itxura fisikoaren, gorputzaren edo (auto)irudiaren inguruan duten iruditerian, tematika hauei buruzko lanak bildurik horretarako:
Monografiko hau kokatzen da “TEEN ONFIT: Entre lo saludable y el culto físico. Incidencia del contenido publicado por fitinfluencers en el cuidado del cuerpo de los adolescentes” egitasmoan, Errioxako Nazioarteko Unibertsitatearen Transferentzia eta Ikerketa Institutuak finantzatzen duena.
Hitz gakoak: influencerrak, gorputzaren gurtza, itxura fisikoa, sare sozialak, osasuna, gorputz gogobetetasuna, osasun mentala.
Bibliografia
Ameen, N., Cheah, J. H., & Kumar, S. (2022). It's all part of the customer journey: The impact of augmented reality, chatbots, and social media on the body image and self-esteem of Generation Z female consumers. Psychology & Marketing, 39(11), 2110-2129. https://doi.org/10.1002/mar.21715
Bandura, A. (2001). Social cognitive theory: an agentic perspective. Annual Review of Psychology, 52(1), 1-26. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.52.1.1
Borland, H., & Akram, S. (2007). Age is no barrier to wanting to look good: women on body image, age and advertising. Qualitative Market Research: An International Journal, 10(3), 310-333. https://doi.org/10.1108/13522750710754335
Burnette, C. B., Kwitowski, M. A., & Mazzeo, S. E. (2017). "I don't need people to tell me I'm pretty on social media:" A qualitative study of social media and body image in early adolescent girls. Body Image, 23, 114-125. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2017.09.001
De Lenne, O., Vandenbosch, L., Smits, T., & Eggermont, S. (2021). Framing real beauty: A framing approach to the effects of beauty advertisements on body image and advertising effectiveness. Body image, 37, 255-268. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2021.03.003
Durau, J., Diehl, S., & Terlutter, R. (2022). Motivate me to exercise with you: The effects of social media fitness influencers on users' intentions to engage in physical activity and the role of user gender. Digital Health, 8. https://doi.org/10.1177/20552076221102769
Faelens, L., Hoorelbeke, K., Cambier, R., van Put, J., Van de Putte, E., De Raedt, R., & Koster, E. H. (2021). The relationship between Instagram use and indicators of mental health: A systematic review. Computers in Human Behavior Reports, 4, 100121. https://doi.org/10.1016/j.chbr.2021.100121
Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human Relations, 7(2), 117-140. https://doi.org/10.1177/001872675400700202
Hendrickse, J., Arpan, L. M., Clayton, R. B., & Ridgway, J. L. (2017). Instagram and college women's body image: Investigating the roles of appearance-related comparisons and intrasexual competition. Computers in Human Behavior, 74, 92-100. https://doi.org/10.1016/j.chb.2017.04.027
Infoadex (2023). Summary of the Infoadex Study of Advertising Investment in Spain 2022. http://bit.ly/3LRKNPi
Lowe-Calverley, E., & Grieve, R. (2021). Do the metrics matter? An experimental investigation of Instagram influencer effects on mood and body dissatisfaction. Body image, 36, 1-4. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2020.10.003
Marzano-Parisoli, M.M. (2001) The contemporary construction of a perfect body image: Bodybuilding, exercise addiction, and eating disorders. Quest, 53(2), 216-230. https://doi.org/10.1080/00336297.2001.10491741
Silva, M. D. B., Farias, S. A., Grigg, M. H., & Barbosa, M. L. (2021). The body as a brand in social media: analyzing digital fitness influencers as product endorsers. Athenea digital, 21(1), 1-34. https://doi.org/10.5565/rev/athenea.2614
Su, Y., Kunkel, T., & Ye, N. (2021). When abs do not sell: The impact of male influencers conspicuously displaying a muscular body on female followers. Psychology & Marketing, 38(2), 286-297. https://doi.org/10.1002/mar.21322
Yu, U. J., Damhorst, M. L., & Russell, D. W. (2011). The impact of body image on consumers' perceptions of idealized advertising images and brand attitudes. Family and Consumer Sciences Research Journal, 40(1), 58-73. https://doi.org/10.1111/j.1552-3934.2011.02088.x