Looking out the train window from the birthplace to Avignon Basque language cinema's first steps
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Published
17-11-2016
Josu Martinez
Abstract
André Madré and Gotzon Elortzawere the first filmmakers in the basque language cinema history. They both followed the same pattern, at about the same period, they were both living in Paris and wrote amateur style documentaries. The first called "Gure Sor Lekua" (1956); the second,"Ereagatik Matxitxakora" (1959) "Elburua Gernika" (1960), "Aberria" (1961) and "Avignon" (1963). However, the movie directors are completely different in their biographies as well as from a social and ideological viewpoint. That's how they show the evolution and cycle change which basque culture knew in the 50's decade, both in the Northern and Southern parts of the Basque Country and bring the testimony of that period.
This article provides a context for Madré and Elorza's works and motivations through a historical analysis. It shows their own differences in the key moment to the modernization of euskera, and also explains how they reflect as such, the deep changes in the culture.
How to Cite
Martinez, J. (2016). Looking out the train window from the birthplace to Avignon Basque language cinema’s first steps. ZER - Journal of Communication Studies, 21(41). https://doi.org/10.1387/zer.17268
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
References
Ahedo, I. (2006). El viaje de la identidad y el nacionalismo vasco en Iparralde (1789-2005). Gasteiz: Eusko Jaurlaritzaren Argitalpen Zerbitzu Nagusia.
Amezaga, J. (1996). Herri kultura: euskal kultura eta kultura popularrak. Leioa: UPV/EHU.
Arbelbide, X. (1996). Enbata: abertzalegoaren historioa Iparraldean. San Sebastian: Kutxa Fundazioa.
B. D. (1955). Parisetik. Elgar : journal mensuel des basques de Paris.
Berriatua, I. (1981). Itsasoa eta ni. Bilbao: Euskaltzaindia.
Bidegain, E. (2014) Lehen mundu gerra Euskal Herrian. Baiona: Elkar
Bruni, L. (1992). ETA, historia política de una lucha armada. Tafalla:Txalaparta.
De Pablo, S. (2012). The basque nation on screen: cinema, nationalism and political violence. Reno: Center for Basque Studies.
Duhour, P. (1956, uztailak 12). «Zinema Miresgarria». Herria: journal basque-français hebdomadaire.
Etcheverry-Ainchart, P. (2005). Le Pays Basque et les tentatives de construction nationale. In M. Goihenetxe, Histoire générale du Pays Basque (Libk. V, or. 275-285). Donostia: Elkar.
Elortza, G. (2010, abuztuak 25). Elkarrizketa pertsonala.
Fernandez, J. (2012). Euskal Zinema. Cine vasco. Basque Cinema. Donostia: Etxepare Kultura Institutua.
Fernandez, J (2015). Euskal zinema: zinemagileen hiru belaunaldi. Donostia: Euskadiko Filmategia.
Ferro, M. (1974). Analyse de film, analyse de societes: Une source nouvelle pour l'histoire. Paris: Hachette.
Hermosilla, G. (2011, irailak 25). "Hemengo euskaldun askok ez zuten ulertzen ni zertan nebilen". Berria.
Isusi, K. (1980, otsailak 12). «Gotzon Elorza; un cine para el pueblo». Mikeldi.
Itçaina, X. (2012). Euskaldun fededun: errepublikaren oroimen urratuak. Elkar.
Izagirre, K. (1996). Gure zinemaren historia petrala. Donostia: Susa.
Izquierdo, J.-M. (2000). Le Pays Basque de France: la difficile maturation d'un sentiment nationaliste basque. Paris: Harmattan.
Iztueta, P (1991). Orixe V: Orixe eta bere garaia. Donostia: Etor, Eusko Jaurlaritza.
Jacob, J.E. (1994). Hills of conflict: basque nationalism in France. Reno: University of Nevada Press.
Lahina, E. (1956). «Sor Lekua». Gure herria : bulletin de l'Association «Gure Herria» (XXV), 247-252.
Lopez Echevarrieta, A. (1984). Cine vasco, de ayer a hoy: época so-nora. Bilbao: Mensajero.
Luro, J. (1961, urtarrilak 23). "Mon général et cher ami". André Madré-ri idatzitako gutuna.
Madré, A (1953, ekainak 13). "Cher monsieur le cure." Jean Elissalde "Zerbitzari"-ri idatzitako gutuna.
Martinez, J. (2015). Gure zinemaren sor lekua: euskarazko lehen filmaren aurkikuntza, historia eta analisia. Leioa: EHU.
Martinez, J. (2016). Searching for Ramuntcho: foreign filmmakers in the French Basque Country. Communication & Society 29(3), 16-31.
Marzabal, I. (1998). «El largo túnel del franquismo (1939-1970)». In ZZ. AA., Los cineastas. Historia del cine en Euskal Herria. 1896-1998 (or. 153-180). Gasteiz: Sancho el Sabio Fundazioa.
Pariseko Xoria (1956, uztailak 18). «Sor Lekua utziz geroz!». Basque- Eclair.
Premiere Mondiale du film Sor-lekua entierement en basque (1956, uztailak 7). Basque-Eclair. Baiona.
Roldan, C. (1999). El cine del País Vasco: de Amalur (1968) a Airbag (1997). Donostia: Eusko Ikaskuntza.
Sorlin, P. (1996). Cines europeos, sociedades europeas / European Cinemas, European Societies: 1939-1990. Paidós.
Stone, R. & Rodriguez, M. P. (2015). Basque Cinema. A cultural and political history. London: I.B.Tauris.
Torrado, S. (2008). El cine vasco en la bibliografía cinematográfica (1968-2007). Donostia: Universidad de Deusto.
Txillardegi (1994). Euskal Herria helburu. Tafalla: Txalaparta.
Unsain, J. M. (1985). El cine y los vascos. Donostia: Eusko Ikaskuntza.
Weber, E. (1979). Peasants into Frenchmen. The modernisation of the rural France, 1870-1914. London: Chatton et Windus.
Zunzunegui, S. (1985). El cine en el País Vasco. Bilbao: Diputación de Bizkaia.
Amezaga, J. (1996). Herri kultura: euskal kultura eta kultura popularrak. Leioa: UPV/EHU.
Arbelbide, X. (1996). Enbata: abertzalegoaren historioa Iparraldean. San Sebastian: Kutxa Fundazioa.
B. D. (1955). Parisetik. Elgar : journal mensuel des basques de Paris.
Berriatua, I. (1981). Itsasoa eta ni. Bilbao: Euskaltzaindia.
Bidegain, E. (2014) Lehen mundu gerra Euskal Herrian. Baiona: Elkar
Bruni, L. (1992). ETA, historia política de una lucha armada. Tafalla:Txalaparta.
De Pablo, S. (2012). The basque nation on screen: cinema, nationalism and political violence. Reno: Center for Basque Studies.
Duhour, P. (1956, uztailak 12). «Zinema Miresgarria». Herria: journal basque-français hebdomadaire.
Etcheverry-Ainchart, P. (2005). Le Pays Basque et les tentatives de construction nationale. In M. Goihenetxe, Histoire générale du Pays Basque (Libk. V, or. 275-285). Donostia: Elkar.
Elortza, G. (2010, abuztuak 25). Elkarrizketa pertsonala.
Fernandez, J. (2012). Euskal Zinema. Cine vasco. Basque Cinema. Donostia: Etxepare Kultura Institutua.
Fernandez, J (2015). Euskal zinema: zinemagileen hiru belaunaldi. Donostia: Euskadiko Filmategia.
Ferro, M. (1974). Analyse de film, analyse de societes: Une source nouvelle pour l'histoire. Paris: Hachette.
Hermosilla, G. (2011, irailak 25). "Hemengo euskaldun askok ez zuten ulertzen ni zertan nebilen". Berria.
Isusi, K. (1980, otsailak 12). «Gotzon Elorza; un cine para el pueblo». Mikeldi.
Itçaina, X. (2012). Euskaldun fededun: errepublikaren oroimen urratuak. Elkar.
Izagirre, K. (1996). Gure zinemaren historia petrala. Donostia: Susa.
Izquierdo, J.-M. (2000). Le Pays Basque de France: la difficile maturation d'un sentiment nationaliste basque. Paris: Harmattan.
Iztueta, P (1991). Orixe V: Orixe eta bere garaia. Donostia: Etor, Eusko Jaurlaritza.
Jacob, J.E. (1994). Hills of conflict: basque nationalism in France. Reno: University of Nevada Press.
Lahina, E. (1956). «Sor Lekua». Gure herria : bulletin de l'Association «Gure Herria» (XXV), 247-252.
Lopez Echevarrieta, A. (1984). Cine vasco, de ayer a hoy: época so-nora. Bilbao: Mensajero.
Luro, J. (1961, urtarrilak 23). "Mon général et cher ami". André Madré-ri idatzitako gutuna.
Madré, A (1953, ekainak 13). "Cher monsieur le cure." Jean Elissalde "Zerbitzari"-ri idatzitako gutuna.
Martinez, J. (2015). Gure zinemaren sor lekua: euskarazko lehen filmaren aurkikuntza, historia eta analisia. Leioa: EHU.
Martinez, J. (2016). Searching for Ramuntcho: foreign filmmakers in the French Basque Country. Communication & Society 29(3), 16-31.
Marzabal, I. (1998). «El largo túnel del franquismo (1939-1970)». In ZZ. AA., Los cineastas. Historia del cine en Euskal Herria. 1896-1998 (or. 153-180). Gasteiz: Sancho el Sabio Fundazioa.
Pariseko Xoria (1956, uztailak 18). «Sor Lekua utziz geroz!». Basque- Eclair.
Premiere Mondiale du film Sor-lekua entierement en basque (1956, uztailak 7). Basque-Eclair. Baiona.
Roldan, C. (1999). El cine del País Vasco: de Amalur (1968) a Airbag (1997). Donostia: Eusko Ikaskuntza.
Sorlin, P. (1996). Cines europeos, sociedades europeas / European Cinemas, European Societies: 1939-1990. Paidós.
Stone, R. & Rodriguez, M. P. (2015). Basque Cinema. A cultural and political history. London: I.B.Tauris.
Torrado, S. (2008). El cine vasco en la bibliografía cinematográfica (1968-2007). Donostia: Universidad de Deusto.
Txillardegi (1994). Euskal Herria helburu. Tafalla: Txalaparta.
Unsain, J. M. (1985). El cine y los vascos. Donostia: Eusko Ikaskuntza.
Weber, E. (1979). Peasants into Frenchmen. The modernisation of the rural France, 1870-1914. London: Chatton et Windus.
Zunzunegui, S. (1985). El cine en el País Vasco. Bilbao: Diputación de Bizkaia.
Issue
Section
Articles
(c) UPV/EHU Press