Locus Coeruleusaren eragina Parkinson gaixotasunaren narriadura kognitiboan

Laburpena

Locus coeruleusa (LC) garun-enborrean kokatutako funtsezko nukleo noradrenergikoa da. Parkinson gaixotasunaren (PG) fisiopatologian egitura zentral gisa agertzen da eta badirudi gaixotasun honetan kaltetzen den lehen eremuetako bat dela, hasierako faseetan endekapen nabarmena baitu. Egitura honek 45.000 eta 50.000 neurona inguru ditu eta funtsezko zeregina du funtzio neurofisiologikoetan, hala nola, oroimenean, arretan edota lo-esna zikloaren erregulazioan. Eskualde kortikalekin eta azpikortikalekin duen konektibitate zabala dela eta garunaren homeostasia doitzen duen egitura garrantzitsu bat da. LC-aren zaurgarritasuna PG-ean hainbat faktoreengatik ematen da, esaterako, bere energia-eskaera handiarengatik eta gaixotasunean gertatzen diren prozesu patologikoen ondorioz. Hauen artean aipatzekoak dira Lewy gorputzen formakuntza eta neuromelaninaren metaketa bezalako asaldurak. Hauen eraginez, LC-ak estres oxidatiboa eta metabolikoa jasaten du. LC-eko neuronen galerak hainbat sintoma ez-motor eragiten ditu PG-ean: depresioa, asaldura kognitiboak eta REM loaren nahasmendua, besteak beste. Azpimarratzekoa da PG-ean LC-ren degenerazioak eragiten duen narriadura kognitiboa. Noradrenalinaren eskuragarritasunaren murrizketa progresiboak funtsezko funtzioetan eragiten du, esaterako, oroimenean, arretan eta malgutasun kognitiboan, eta horrek errendimendu intelektuala arriskuan jartzeaz ez ezik, pazienteen autonomian eta bizi-kalitatean ere eragin handia du. Sistema noradrenergikoari zuzendutako tratamenduek, atomoxetina edo nerbio bagoaren estimulazioa bezalako esku-hartzeak, defizit kognitiboak hobetzeko potentziala erakusten dute. Animalia-ereduek erakutsi dutenez, esku-hartze hauek sintomak arintzea ez ezik, efektu neurobabeslea ere badute, eta PG-ean ematen diren proteina patologikoen metaketa eta hantura murrizteko gai dira. Estrategia terapeutiko pertsonalizatu hauek bizi-kalitatea optimizatu eta PG-aren progresioa moteldu dezakete, LC-k neuroendekapeneko gaixotasun honetan duen garrantzia azpimarratuz.