Denboraren gezia

Abstract

Denboraren gezia denboran norantza berezi bat finkatzen duen edozein efektu edo prozesu bezala defini daiteke. Artikulu honetan denboraren geziaren kontzeptua aztertuko da fisikaren arlo desberdinen ikuspuntutik. Funtsean fisikaren legeak bi multzotan banatzen dira. Alde batetik oinarrizko partikulek jarraitzen dituzten legeak denboran simetrikoak dira. Beste aldetik partikulen sistema makroskopikoei aplikatzen zaizkienak, termodinamikaren bigarren printzipioa bereziki, denboran asimetria bat finkatzen dute. Nola izan liteke denboran asimetria bat egotea azpitik dauden legeak itzulgarriak izanik? Itzulezintasunaren paradoxa hau aztertuko da eta literaturan proposatu diren erantzun posibleak eztabaidatu.