Ohar bat Zuberoako bokal asimilazioen kronologiaz

Manuel Padilla-Moyano

doi:10.1387/asju.25925

Ohar bat Zuberoako bokal asimilazioen kronologiaz

PDF

Argitaratua 2025-01-29

DOI https://doi.org/10.1387/asju.25925

Manuel Padilla-Moyano

UPV/EHU & HSE University (Mosku)

https://orcid.org/0000-0002-2051-2885

Laburpena

Zuberoa osoan obratu ziren bokalen arteko elkarreraginez harago (hots, konbentzio ordinarioan [e + a > ia], [o + a > ua] & [ü + a > ia] arauetan adierazten direnak), une batetik aitzina bokal asimilazio deitu ohi diren aldaketa berriagoak abiatu ziren, arras modu sinplifikatuan [í + a > í] & [ú + a > ú] bezala formula daitezkeenak. Egun, aldaketa bigarrendar horiek zubereraren barneko desberdintasun markagarrienetarik dira, beharbada ezaugarri intradialektal nagusi. Lan honek Zuberoako bokal asimilazioen kronologia du jomuga. Gaiaz dakiguna bildurik (§ 1), Zuberoako testu zaharren lekukotza ekarriko dugu (§ 2), eta egungo hizkuntzatik hurbil diren datuak aztertuko ditugu (§ 3). Ondoren, asimilazio bokalikoen kronologiaz eta hedaduraz arituko gara (§ 4), ondorio batera etortzeko (§ 5).

Nola aipatu

Padilla-Moyano, Manuel. 2025. «Ohar Bat Zuberoako Bokal Asimilazioen Kronologiaz». Anuario Del Seminario De Filología Vasca "Julio De Urquijo" 57 ((1-2):773-83. https://doi.org/10.1387/asju.25925.

Abstract 0 | PDF Downloads 0

References

Bonaparte, Louis-Lucien. 1869. Le verbe basque en tableaux, accompagné de notes grammaticales, selon les huit dialectes de l'euskara : le guipuzcoan, le biscaïen, le haut-navarrais septentrional, le haut-navarrais méridional, le labourdin, le bas-navarrais occidental, le bas-navarrais oriental et le souletin, avec les différences de leurs sous-dialectes et de leurs variétés… Londres: Strangeways & Walden (Berrarg. in José Antonio Arana Martija, Opera Omnia Vasconice I, 175-442. Bilbo: Euskaltzaindia, 1991).
Chaho, Augustin. 1848. Aphez-bati arrapostu. Ariel 1848/7/25.
EHHA = Euskaltzaindia. 2010-2022. Euskararen Herri Hizkeren Atlasa. Bilbo.
Gavel, Henri. 1921. Éléments de phonétique basque. RIEV 12. 1-542.
Gèze, Louis. 1873. Éléments de grammaire basque. Dialecte souletin. Baiona: Lamaignère ren alarguntsa.
Hualde, José Ignacio. 1993. Topics in Souletin phonology. In José Ignacio Hualde & Jon Ortiz de Urbina (arg.), Generative studies in Basque linguistics, 289-327. Amsterdam: John Benjamins.
Hualde, José Ignacio & Iñaki Gaminde. 1997 Vowel interaction in Basque: a nearly exhaustive catalogue. ASJU 31(1). 211-245.
Lafon, René. 1951. La langue de Bernard Dechepare. BAP 7(3). 309-338 (Berrarg. in Jean Haritschelhar & Piarres Charritton, Vasconiana, 729 758. Bilbo: Euskaltzaindia, 1999).
Lafon, René. 1962. Sur la voyelle ü en basque. BSL 57(1). 83-102 (Berrarg. in Jean Haritschelhar & Piarres Charritton, Vasconiana, 95 112. Bilbo: Euskaltzaindia, 1999).
Larrasquet, Jean. 1939. Le basque de la Basse Soule Orientale. Paris: Klincksieck.
Loidi, Ane. 2004. Antiokiako San Julianen pastorala (1770). ASJU 38(1). 1-133.
Padilla-Moyano, Manuel. 2017. Analyse diachronique du dialecte souletin (XVIe – XIXe siècles) – Zuberoako euskararen azterketa diakronikoa (XVI. – XIX. mendeak). Gasteiz, Bordele: UPV/EHU & Université Bordeaux Montaigne-ko doktorego tesia. https://tel.archives-ouvertes.fr/tel-01806475/document (19/12/2023).
Padilla-Moyano, Manuel. 2022. Juseff Eguiatéguyren “Aberatztarsun gussién guils bakhoitza” (1782) eskuizkribuaren edizio kritikoa. Egan 75(1-2). 42-244.
Peillen, Txomin. 1984. Zuberoako euskalkiaren, Basaburuko motaz, ohar batzu. Euskera 29(1). 249-254.
Peillen, Txomin. 1992. Zubereraren bilakaeraz ohar batzuk. In Gotzon Aurrekoetxea & Xarles Videgain (arg.), Nazioarteko Dialektologia Biltzarra (IKER 7), 247-272. Bilbo: Euskaltzaindia.
Peillen, Txomin. 2011. Egiategiren Filosofo huskaldunaren ekheia, bigarren liburukia. Bilbo: Euskaltzaindia.
Rijk, Rudolf P. G. de. 1999 Zuberoa Garaiko mintzaeraren eredu bat FLV 80. 155-163.
Sarasola, Ibon. 1983. Contribución al estudio y edición de textos antiguos vascos (ASJUren Gehigarriak 11). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU.
Segurola Azkonobieta, Koro. 2015. Sainte Elisabeth de Portugal pastoralaren eskuizkribua. Azterketa kodikologikoa. Eskuizkribua.
Segurola Azkonobieta, Koro & Antón Ugarte. 2021. Jusef Egiategiren Aberatztarzun gussién guils bakhoitza (1782) eskuizkribuaz gehiago. Egan 74(1-2). 105-124.
Ugarte, Antón. 2020. El manuscrito “encontrado” de Aberatztarzun gussién guils bakhoitza (1782) de Juseff Eguiatéguy. BAP 46(1/2). 561-572.
Vinson, Julien. 1891. Essai d’une bibliographie de la langue basque. Paris: Maisonneuve (Berrarg. Donostia: Seminario de Filología Vasca “Julio de Urquijo”, 1984).
Zuazo, Koldo. 1989. Zubereraren sailkapenerako. ASJU 23(2). 609-650.

Zenbakia

57. Libk. (1-2). Zk. (2023): Jose Ignazio Hualderen Omenez: Ikerketak Fonologiaz eta Diakroniaz

Atala

Artikuluak