Alegiako haurrak eta hitanorako jauzia / The children from Alegia and their beginnings in the informal form of address
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Publicado
23-01-2024
Endika Arnedo Garcia
Resumen
Hitano is the informal form of address in Basque and having noticed the decline in the use of hitano in recent years, this paper examines the relationship of young people from Alegia with hitano, their opinion on it and their process of starting to speak in hitano, the main objective of this work being to find out about the process of starting to use said speech in this town. For this reason, the analysis has focused on what hitano is, its social function, the connotations assigned to it, the variables of hitano’s use and the situation of the main centres of transmission. This has been done through observation, a questionnaire, individual interviews and group discussions with boys and girls from Alegia who are 8-11 years old. It has been concluded that having knowledge of Hitano and a favourable opinion towards it are necessary factors to make the leap towards using this speech, but there are also other circumstances that influence doing so.
Cómo citar
Arnedo Garcia, Endika. 2024. «Alegiako Haurrak Eta Hitanorako Jauzia / The Children from Alegia and Their Beginnings in the Informal Form of Address». Anuario Del Seminario De Filología Vasca "Julio De Urquijo", enero. https://doi.org/10.1387/asju.24088.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
Keywords
Tratamientos lingüísticos, hitano, mudanzas lingüísticas, lenguaje juvenil, Alegia
References
Alberdi, Xabier. 1993. Hika tratamenduaren balore sozio-afektiboak. FLV 64. 425-442.
Alberdi, Xabier. 1994. Hitanoa non eta nork erabiltzen duen. Euskera 3. 983-993.
Alberdi, Xabier. 1996. Euskararen tratamenduak: erabilera (Iker 9). Bilbo: Euskaltzaindia.
Alberdi, Xabier. 2018. Forms of address in Basque. Pragmatics 283. 303-332. https://doi.org/10.1075/prag.00009.alb.
Alberdi Zumeta, Laura. 2019. Eta hik ze uste dun/k? Azpeitiko gazteak hitanoaren inguruan hizketan: usteak, balioak eta diskurtsoak. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 113(4). 129-154.
Altuna, Olatz & Asier Basurto. 2013. Hizkuntza-erabilera behaketa bidez neurtzeko gida metodologikoa. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Antonov, Anton. 2015. Verbal allocutivity in a crosslinguistic perspective. Linguistic Typology 19(1). 55-85. https://doi.org/10.1515/lingty-2015-0002.
Azkue, Xabier. 2009. Zumaian hitanoa bultzatzeko egitasmoa. Erabilera eta transmisioa giltzarri. UPV/EHUko graduondoko lana. https://hiznet.asmoz.org/ikerketa-lanak/ (2024/01/13).
Aztiker & Villabonako Udala. 2021. Amasa-Villabonan hitanoren egoeraren azterketa, 2020. https://www.hitanoaz.eus/soziolinguistikatik (2024/01/13).
Barrios, Mikel, Erramun Osa, Inma Muñoa, Itziar Elorza & Kristina Boan. 2008. Zenbait orientabide erregistroen trataeraz. Bilbo: Euskaltzaindia.
Beitia, Iñigo. 2017. Tokanoka tribua. Eskoriatzako gazteak eta hitanoa: uste, balore eta jarrerak. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 103. 139-166.
Bereziartua, Garbiñe & Beñat Muguruza. 2020. Euskal hizkun natiboak, ez-natiboak eta hitanoa. In Ekaitz Santazilia, Dorota Krajewska, Eneko Zuloaga & Borja Ariztimuño (arg.), Fontes Linguae Vasconum 50 urte: ekarpen berriak euskararen ikerketari, 127-140. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
Bereziartua, Garbiñe & Beñat Muguruza. 2021. Hizkuntza-tratamenduak Dragoi Bolan: hierarkia, gaiztotasuna eta etsaitasuna. FLV 132. 319-348. https://doi.org/10.35462/flv132.3.
Elortza, Ainara. 2021. Hitanoa Haur Hezkuntzan. Donostia: UPV/EHUko gradu amaierako lana. https://www.hitanoaz.eus/beste-esparru-batzutatik (2024/01/13).
Haddican, Bill. 2018. The syntax of Basque allocutive clitics. Glossa: a Journal of general linguistics 3(1). 101. http://doi.org/10.5334/gjgl.471.
Joly, Lionel & Belen Uranga. 2010. Hizkuntza-ideologia eta hizkuntza-jarrerak. In Arkaitz Zarraga, Jean-Baptiste Coyos, Jone M. Hernández, Lionel Joly, Imanol Larrea, Loren V. Martínez, Belen Uranga & Paul Bilbao (arg.), Soziolinguistika eskuliburua, 185-230. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Kasares, Paula. 2012. euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik. BAT Soziolinguistika aldizkaria 82. 15-52.
Legorburu, Onintza. 2018. Genero rolek hitanoaren erabileran izan duten eragina: Antzuolako herritarren diskurtso eta praktikak. Bat: Soziolinguistika aldizkaria 109. 111-138.
Lizardi, Aitor & Manex Munduate. 2015. Non-argument agreements: An approach to Basque allocutivity. Dialectología, Special issue 5. 321-350.
Maia, Julian & Kepa Larrea. 2008. Euskara batua eta euskalkiak Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan. Bilbo: UPV/EHU. https://ikasmaterialak.ehu.eus/hezkuntza/euskara-batua-eta-euskalkiak-eskolan (2024/01/13).
Martínez de Luna, Iñaki, Pablo Suberbiola & Asier Basurto. 2009. Ikasleen eskola-giroko hizkuntza-erabileraren azterketa. Arrue programa. 2003-04 ikasturtetik 2006-07 ikasturtera egindako azterketa-lana. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2018. Hitanoari begira soziolinguistikatik: erabilera eta funtzioak. In Luis Mari Naya, Marie Anne Chateaureynaud & Paulí Dávila (arg.), Hizkuntzak, ondarea eta identitateak. Hezkuntza ikuspegia, 65-76. Madril: Delta.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2020. Transmisioaren eragina hitanoaren osasunean: Azpeitiko hiru belaunaldiren azterketa. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 545-564. Bilbo: UPV/EHU.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2022. Gazteak Azpeitian, zuka ala hika? Praktika horiekin lotura daukaten aldagaien azterketa. In Beñat Muguruza & Irantzu Epelde (arg.), Gazte eleaniztunak, mintzalari eta mintzagai, 57-76. Bilbo: UPV/EHU.
Muguruza, Beñat, Garbiñe Bereziartua & Juanito Etxeberria. 2020. “Ez da mattetzen erakutsi”. Azpeitia, hitanoa eta generoen arteko arrakala. Uztaro 115. 117-143.
Oyharçabal, Bernard. 1993. Verb Agreement with nonarguments: On allocutive agreement. In José Ignacio Hualde & Jon Ortiz de Urbina (arg.), Generative Studies in Basque Lingustics, 89-114. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Ortega, Ane, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri & Jacqueline Urla. 2016. Euskal hiztun berriak: esperientziak, jarrerak eta identitateak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Ozaita, Josu. 2014. Hurbilpen bat Tolosaldeko gazteek hitanoari buruz duten pertzepzio, diskurtso eta praktikara. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 91. 83-103.
Pujolar, Joan & Isaac González. 2013. Linguistic ‘mudes’ and the de-ethnicization of language choice in Catalonia. International journal of bilingual education and bilingualism 16(2). 138-152. https://doi.org/10.1080/13670050.2012.720664.
Zabala, Uxue. 2021. “Kantu kantari, bai hi eta bai ni!”. Hitanoa biziberrituz ikasleen ahotan. Donostia: UPV/EHUko gradu amaierako lana.
Alberdi, Xabier. 1994. Hitanoa non eta nork erabiltzen duen. Euskera 3. 983-993.
Alberdi, Xabier. 1996. Euskararen tratamenduak: erabilera (Iker 9). Bilbo: Euskaltzaindia.
Alberdi, Xabier. 2018. Forms of address in Basque. Pragmatics 283. 303-332. https://doi.org/10.1075/prag.00009.alb.
Alberdi Zumeta, Laura. 2019. Eta hik ze uste dun/k? Azpeitiko gazteak hitanoaren inguruan hizketan: usteak, balioak eta diskurtsoak. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 113(4). 129-154.
Altuna, Olatz & Asier Basurto. 2013. Hizkuntza-erabilera behaketa bidez neurtzeko gida metodologikoa. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Antonov, Anton. 2015. Verbal allocutivity in a crosslinguistic perspective. Linguistic Typology 19(1). 55-85. https://doi.org/10.1515/lingty-2015-0002.
Azkue, Xabier. 2009. Zumaian hitanoa bultzatzeko egitasmoa. Erabilera eta transmisioa giltzarri. UPV/EHUko graduondoko lana. https://hiznet.asmoz.org/ikerketa-lanak/ (2024/01/13).
Aztiker & Villabonako Udala. 2021. Amasa-Villabonan hitanoren egoeraren azterketa, 2020. https://www.hitanoaz.eus/soziolinguistikatik (2024/01/13).
Barrios, Mikel, Erramun Osa, Inma Muñoa, Itziar Elorza & Kristina Boan. 2008. Zenbait orientabide erregistroen trataeraz. Bilbo: Euskaltzaindia.
Beitia, Iñigo. 2017. Tokanoka tribua. Eskoriatzako gazteak eta hitanoa: uste, balore eta jarrerak. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 103. 139-166.
Bereziartua, Garbiñe & Beñat Muguruza. 2020. Euskal hizkun natiboak, ez-natiboak eta hitanoa. In Ekaitz Santazilia, Dorota Krajewska, Eneko Zuloaga & Borja Ariztimuño (arg.), Fontes Linguae Vasconum 50 urte: ekarpen berriak euskararen ikerketari, 127-140. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
Bereziartua, Garbiñe & Beñat Muguruza. 2021. Hizkuntza-tratamenduak Dragoi Bolan: hierarkia, gaiztotasuna eta etsaitasuna. FLV 132. 319-348. https://doi.org/10.35462/flv132.3.
Elortza, Ainara. 2021. Hitanoa Haur Hezkuntzan. Donostia: UPV/EHUko gradu amaierako lana. https://www.hitanoaz.eus/beste-esparru-batzutatik (2024/01/13).
Haddican, Bill. 2018. The syntax of Basque allocutive clitics. Glossa: a Journal of general linguistics 3(1). 101. http://doi.org/10.5334/gjgl.471.
Joly, Lionel & Belen Uranga. 2010. Hizkuntza-ideologia eta hizkuntza-jarrerak. In Arkaitz Zarraga, Jean-Baptiste Coyos, Jone M. Hernández, Lionel Joly, Imanol Larrea, Loren V. Martínez, Belen Uranga & Paul Bilbao (arg.), Soziolinguistika eskuliburua, 185-230. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Kasares, Paula. 2012. euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik. BAT Soziolinguistika aldizkaria 82. 15-52.
Legorburu, Onintza. 2018. Genero rolek hitanoaren erabileran izan duten eragina: Antzuolako herritarren diskurtso eta praktikak. Bat: Soziolinguistika aldizkaria 109. 111-138.
Lizardi, Aitor & Manex Munduate. 2015. Non-argument agreements: An approach to Basque allocutivity. Dialectología, Special issue 5. 321-350.
Maia, Julian & Kepa Larrea. 2008. Euskara batua eta euskalkiak Haur Hezkuntzan eta Lehen Hezkuntzan. Bilbo: UPV/EHU. https://ikasmaterialak.ehu.eus/hezkuntza/euskara-batua-eta-euskalkiak-eskolan (2024/01/13).
Martínez de Luna, Iñaki, Pablo Suberbiola & Asier Basurto. 2009. Ikasleen eskola-giroko hizkuntza-erabileraren azterketa. Arrue programa. 2003-04 ikasturtetik 2006-07 ikasturtera egindako azterketa-lana. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2018. Hitanoari begira soziolinguistikatik: erabilera eta funtzioak. In Luis Mari Naya, Marie Anne Chateaureynaud & Paulí Dávila (arg.), Hizkuntzak, ondarea eta identitateak. Hezkuntza ikuspegia, 65-76. Madril: Delta.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2020. Transmisioaren eragina hitanoaren osasunean: Azpeitiko hiru belaunaldiren azterketa. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 545-564. Bilbo: UPV/EHU.
Muguruza, Beñat & Garbiñe Bereziartua. 2022. Gazteak Azpeitian, zuka ala hika? Praktika horiekin lotura daukaten aldagaien azterketa. In Beñat Muguruza & Irantzu Epelde (arg.), Gazte eleaniztunak, mintzalari eta mintzagai, 57-76. Bilbo: UPV/EHU.
Muguruza, Beñat, Garbiñe Bereziartua & Juanito Etxeberria. 2020. “Ez da mattetzen erakutsi”. Azpeitia, hitanoa eta generoen arteko arrakala. Uztaro 115. 117-143.
Oyharçabal, Bernard. 1993. Verb Agreement with nonarguments: On allocutive agreement. In José Ignacio Hualde & Jon Ortiz de Urbina (arg.), Generative Studies in Basque Lingustics, 89-114. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
Ortega, Ane, Estibaliz Amorrortu, Jone Goirigolzarri & Jacqueline Urla. 2016. Euskal hiztun berriak: esperientziak, jarrerak eta identitateak. Bilbo: Deustuko Unibertsitatea.
Ozaita, Josu. 2014. Hurbilpen bat Tolosaldeko gazteek hitanoari buruz duten pertzepzio, diskurtso eta praktikara. BAT Soziolinguistika Aldizkaria 91. 83-103.
Pujolar, Joan & Isaac González. 2013. Linguistic ‘mudes’ and the de-ethnicization of language choice in Catalonia. International journal of bilingual education and bilingualism 16(2). 138-152. https://doi.org/10.1080/13670050.2012.720664.
Zabala, Uxue. 2021. “Kantu kantari, bai hi eta bai ni!”. Hitanoa biziberrituz ikasleen ahotan. Donostia: UPV/EHUko gradu amaierako lana.
Número
Sección
Artículos
Esta obra está bajo una licencia internacional Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0.
Esta obra está bajo una licencia Creative Commons Atribución-NoComercial-SinDerivadas 4.0 Internacional.