Ohar filologikoak Azkoitiko testu aurkitu berriaz: irakurketa proposamena
##plugins.themes.bootstrap3.article.main##
##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##
Argitaratua
2021-12-30
Borja Ariztimuño Lopez
https://orcid.org/0000-0003-2345-7137
Laburpena
Lan honetan, 1515 inguruko Azkoitiko poemen edizio kritikoa eskaintzen da, testuon aurkezpenean plazaratu transkripzio paleografikotik eta behin-behineko azterketa filologikotik abiatuta, helburua izanik alderdi ilunak argitzeko proposamenak aurkeztea eta hizkuntzaren analisi zehatzagoa egitea. Hala, poemen banaketa eta haien barneko egitura berria proposatzen da. Halaber, lehenago identifikatu ez diren ezaugarri batzuk deskribatu dira eta oro har, zailtasunak zailtasun, testua Gipuzkoa mendebaleko euskara arkaikoaren barruan koka daitekeela defendatu (batik bat aditz morfologiari erreparatuz; cf. eztet, naçu, niagon, çatan, vanijoean); hala ere, ustekabeko bequela ‘bezala’ aldaera azaltzeko, isoglosen aldakortasun diakronikoa ez ezik, poemen beren edota idatziz paratu zituen pertsonaren jatorria gehiago ikertzea ezinbestekotzat jotzen da, emaitza fidagarriagoak erdieste aldera.
Nola aipatu
Ariztimuño Lopez, Borja. 2021. «Ohar Filologikoak Azkoitiko Testu Aurkitu Berriaz: Irakurketa Proposamena». Anuario Del Seminario De Filología Vasca "Julio De Urquijo" 54 (1-2):1-18. https://doi.org/10.1387/asju.23317.
##plugins.themes.bootstrap3.article.details##
References
Akesolo, Lino. 1982. Amaseigarren mendeko euskerazko “miserere” bat. Karmel 166. 37-47.
Aldekoa, Iñaki & Jose Luis Ugarte. 2007. Antzerkiaren transkripzioa eta hainbat ohar. Egan 60(1/2). 69-91.
Altuna, Fidel. 1995. Loiolako dotrina (XVIII. mendea). ASJU 29(2-3). 611-649. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/8501.
Ariztimuño, Borja. 2020. Gipuzkoako euskara zaharre(ta)tik erdialdeko euskarara: isoglosen diakroniaz. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 57-66. Bilbo: UPV/EHU.
Ariztimuño, Borja. 2021a. Lazarragaren eskuizkribuko adizkia: grafia-kontu bat baino gehiago. Uztaro 118. 81-92.
Ariztimuño, Borja. 2021b. Beste aditz laguntzaile ditrantsitibo bat Gipuzkoa mendebaldean: ag- erroko formen jatorria eta garapena. ASJU. Online first argitalpena. 2021/09/13. https://doi.org/10.1387/asju.23057.
Bilbao, Gidor, Ricardo Gómez, Joseba A. Lakarra, Julen Manterola, Céline Mounole & Blanca Urgell. 2020. Lazarraga Eskuizkribuaren edizioa eta azterketa. II. Testua. Bilbo: UPV/EHU.
Euskaltzaindia. 2008-2020. Euskararen Herri Hizkeren Atlasa [11 liburuki]. Bilbo: Euskaltzaindia.
Irizar, Pedro. 1991. Morfología del verbo auxiliar guipuzcoano. Bilbo: Euskaltzaindia. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/irizar/1927.pdf.
Kaltzakorta, Jabier. 2003. Erronda-kantuak eta eske-bertsoak. Euskera 48(1). 109-163. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/55739.pdf.
Lakarra, Joseba A. 1984a. Bertso Bizkaitarrak (1688). ASJU 18(2). 89-114.
Lakarra, Joseba A. 1984b. Bizkaiera zaharreko ablatiboaz. ASJU 18(1). 161-193. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/7641.
Lakarra, Joseba A. 1996. Refranes y sentencias (1596). Ikerketak eta edizioa. Bilbo: Euskaltzaindia.
Leturiaga, Olatz. 2020. Gipuzkoa erdialdeko testuetan barrena: aditz-morfologiako ezaugarri batzuen azterketa. Gasteiz: UPV/EHUko master amaierako lan argitaragabea.
Maiora, Fernando. 2018. Reino de Navarra, euskera, lengua inteligible. Causas del retroceso. Injurias, coplas... Iruñea: Egilearen edizioa.
Manterola, Julen. 2015. Euskararen morfologia historikorako: artikuluak eta erakusleak. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/15848.
Mitxelena, Koldo. 1955. La Doctrina Cristiana de Betolaza (1596). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XI (ASJUren gehigarriak 64), 187-204. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1958. N. Landuchio. Dictionarium linguae Cantabricae (1562). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XII (ASJUren gehigarriak 65), 1-171. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1964. Textos Arcaicos Vascos. Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XII (ASJUren gehigarriak 65), 199-363. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1977 [1961]. Fonética histórica vasca (2. edizioa). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas VI (ASJUren gehigarriak 59). Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mounole, Céline & Joseba A. Lakarra. 2018. Euskara Arkaikoa. In Joseba A. Lakarra, Joakin Gorrotxategi & Ivan Igartua (arg.), Euskararen Historia, 345-468. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Ros, Ander. 2020. Ene laztan gozo ederra... Filologia azterketa [online]. Oñati: Gipuzkoako Protokoloen Artxibo Historikoa. http://oinati.gipuzkoakultura.net/eu/kontserbaturiko-dokumentuak/26/219.html.
Ros, Ander, Iago Irijoa & Ramon Martin, 2020, Ene laztan gozo ederra... Lehen transkripzioa eta interpretazioa [online]. Oñati: Gipuzkoako Protokoloen Artxibo Historikoa. Ihttp://oinati.gipuzkoakultura.net/eu/kontserbaturiko-dokumentuak/26/218.html.
Salaberri, Jean Dominique Julien. 1870. Chants populaires du Pays Basque. Baiona: Veuve Lamaignère.
Satrustegi, Jose Maria. 1969. Romance del amante relegado en la literatura popular vasca. FLV 3. 353-362.
Satrustegi, Jose Maria. 1977. Promesa matrimonial del año 1547 en euskera de Uterga. FLV 25. 109-114.
Satrustegi, Jose Maria. 1987. Euskal Testu Zaharrak. Iruñea: Euskaltzaindia.
Ulibarri, Koldo. 2015. Dotrinazko sermoitegia: galduriko hizkerak eta dialektologia historikoa. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/15971.
Urgell, Blanca. 2006. Para la historia del sustantivo verbal en vasco. ASJU 40(1-2). 921-948.
Urgell, Blanca. 2020. Arabako euskara zer da? Gogoetak euskalkien mugez eta haien sailkapenaz. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 701-735. Bilbo: UPV/EHU.
Urkizu, Patri. 2009. Un texto olvidado del siglo XVII. Sumario Brebea... (Azkoitia, 1614). Revista de lenguas y literaturas catalana, gallega y vasca 14. 207-217.
Zuloaga, Eneko. 2019. Mendebaleko euskararen azterketa dialektologiko-diakronikorantz. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/49846.
Zuloaga, Eneko. 2020. Isoglosen balioaz eta Mendebaldeko Euskara Zaharraren sorreraz. Fontes Linguae Vasconum 129:1. 179-234. https://doi.org/10.35462/FLV129.6.
Zuloaga, Eneko. 2021. Pedro José Aldazabalen euskal testuak: edizioa eta filologia-gaiak. ASJU 53:1. 361-445. https://doi.org/10.1387/asju.22418.
Zuazo, Koldo. 2014. Euskalkiak. Donostia: Elkar.
Aldekoa, Iñaki & Jose Luis Ugarte. 2007. Antzerkiaren transkripzioa eta hainbat ohar. Egan 60(1/2). 69-91.
Altuna, Fidel. 1995. Loiolako dotrina (XVIII. mendea). ASJU 29(2-3). 611-649. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/8501.
Ariztimuño, Borja. 2020. Gipuzkoako euskara zaharre(ta)tik erdialdeko euskarara: isoglosen diakroniaz. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 57-66. Bilbo: UPV/EHU.
Ariztimuño, Borja. 2021a. Lazarragaren eskuizkribuko
Ariztimuño, Borja. 2021b. Beste aditz laguntzaile ditrantsitibo bat Gipuzkoa mendebaldean: ag- erroko formen jatorria eta garapena. ASJU. Online first argitalpena. 2021/09/13. https://doi.org/10.1387/asju.23057.
Bilbao, Gidor, Ricardo Gómez, Joseba A. Lakarra, Julen Manterola, Céline Mounole & Blanca Urgell. 2020. Lazarraga Eskuizkribuaren edizioa eta azterketa. II. Testua. Bilbo: UPV/EHU.
Euskaltzaindia. 2008-2020. Euskararen Herri Hizkeren Atlasa [11 liburuki]. Bilbo: Euskaltzaindia.
Irizar, Pedro. 1991. Morfología del verbo auxiliar guipuzcoano. Bilbo: Euskaltzaindia. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/irizar/1927.pdf.
Kaltzakorta, Jabier. 2003. Erronda-kantuak eta eske-bertsoak. Euskera 48(1). 109-163. https://www.euskaltzaindia.eus/dok/euskera/55739.pdf.
Lakarra, Joseba A. 1984a. Bertso Bizkaitarrak (1688). ASJU 18(2). 89-114.
Lakarra, Joseba A. 1984b. Bizkaiera zaharreko ablatiboaz. ASJU 18(1). 161-193. https://ojs.ehu.eus/index.php/ASJU/article/view/7641.
Lakarra, Joseba A. 1996. Refranes y sentencias (1596). Ikerketak eta edizioa. Bilbo: Euskaltzaindia.
Leturiaga, Olatz. 2020. Gipuzkoa erdialdeko testuetan barrena: aditz-morfologiako ezaugarri batzuen azterketa. Gasteiz: UPV/EHUko master amaierako lan argitaragabea.
Maiora, Fernando. 2018. Reino de Navarra, euskera, lengua inteligible. Causas del retroceso. Injurias, coplas... Iruñea: Egilearen edizioa.
Manterola, Julen. 2015. Euskararen morfologia historikorako: artikuluak eta erakusleak. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/15848.
Mitxelena, Koldo. 1955. La Doctrina Cristiana de Betolaza (1596). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XI (ASJUren gehigarriak 64), 187-204. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1958. N. Landuchio. Dictionarium linguae Cantabricae (1562). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XII (ASJUren gehigarriak 65), 1-171. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1964. Textos Arcaicos Vascos. Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas XII (ASJUren gehigarriak 65), 199-363. Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mitxelena, Koldo. 1977 [1961]. Fonética histórica vasca (2. edizioa). Berrargit. in Koldo Mitxelena, 2011, Obras completas VI (ASJUren gehigarriak 59). Donostia & Gasteiz: “Julio Urkixo” Euskal Filologi Mintegia, Gipuzkoako Foru Aldundia & UPV/EHU (Joseba A. Lakarra & Iñigo Ruiz Arzalluzen argit.).
Mounole, Céline & Joseba A. Lakarra. 2018. Euskara Arkaikoa. In Joseba A. Lakarra, Joakin Gorrotxategi & Ivan Igartua (arg.), Euskararen Historia, 345-468. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.
Ros, Ander. 2020. Ene laztan gozo ederra... Filologia azterketa [online]. Oñati: Gipuzkoako Protokoloen Artxibo Historikoa. http://oinati.gipuzkoakultura.net/eu/kontserbaturiko-dokumentuak/26/219.html.
Ros, Ander, Iago Irijoa & Ramon Martin, 2020, Ene laztan gozo ederra... Lehen transkripzioa eta interpretazioa [online]. Oñati: Gipuzkoako Protokoloen Artxibo Historikoa. Ihttp://oinati.gipuzkoakultura.net/eu/kontserbaturiko-dokumentuak/26/218.html.
Salaberri, Jean Dominique Julien. 1870. Chants populaires du Pays Basque. Baiona: Veuve Lamaignère.
Satrustegi, Jose Maria. 1969. Romance del amante relegado en la literatura popular vasca. FLV 3. 353-362.
Satrustegi, Jose Maria. 1977. Promesa matrimonial del año 1547 en euskera de Uterga. FLV 25. 109-114.
Satrustegi, Jose Maria. 1987. Euskal Testu Zaharrak. Iruñea: Euskaltzaindia.
Ulibarri, Koldo. 2015. Dotrinazko sermoitegia: galduriko hizkerak eta dialektologia historikoa. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/15971.
Urgell, Blanca. 2006. Para la historia del sustantivo verbal en vasco. ASJU 40(1-2). 921-948.
Urgell, Blanca. 2020. Arabako euskara zer da? Gogoetak euskalkien mugez eta haien sailkapenaz. In Iñaki Camino, Xabier Artiagoitia, Irantzu Epelde & Koldo Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazori gorazarre, 701-735. Bilbo: UPV/EHU.
Urkizu, Patri. 2009. Un texto olvidado del siglo XVII. Sumario Brebea... (Azkoitia, 1614). Revista de lenguas y literaturas catalana, gallega y vasca 14. 207-217.
Zuloaga, Eneko. 2019. Mendebaleko euskararen azterketa dialektologiko-diakronikorantz. Gasteiz: UPV/EHUko doktoretza-tesia. http://hdl.handle.net/10810/49846.
Zuloaga, Eneko. 2020. Isoglosen balioaz eta Mendebaldeko Euskara Zaharraren sorreraz. Fontes Linguae Vasconum 129:1. 179-234. https://doi.org/10.35462/FLV129.6.
Zuloaga, Eneko. 2021. Pedro José Aldazabalen euskal testuak: edizioa eta filologia-gaiak. ASJU 53:1. 361-445. https://doi.org/10.1387/asju.22418.
Zuazo, Koldo. 2014. Euskalkiak. Donostia: Elkar.
Zenbakia
Atala
Artikuluak
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Lan hau Creative Commons Aitortu-EzKomertziala-LanEratorririkGabe 4.0 Nazioartekoa lizentzia baten mende dago.