Cineastas vascos en la diáspora: el caso de Jon Villelabeitia, pionero del cine en la Patagonia argentina

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

##plugins.themes.bootstrap3.article.sidebar##

Publicado 29-05-2020
Josu Martinez

Resumen

El objetivo de este artículo es cartografiar la figura y la obra de Jon Villelabeitia, cineasta cuyo nombre ha estado hasta ahora completamente ausente en los estudios sobre el cine vasco. Villelabeitia fue un pionero del cine en la Patagonia argentina, con una carrera que abarca una extensa obra documental desde los años 60 hasta los años 90. El presente estudio, fruto de un largo trabajo de arqueología
fílmica, propone un análisis histórico de su obra, contextualizándola y comparándola con la experiencia de otras personas de origen vasco que han hecho cine en el continente americano.

Cómo citar

Martinez, J. (2020). Cineastas vascos en la diáspora: el caso de Jon Villelabeitia, pionero del cine en la Patagonia argentina. ZER: Revista De Estudios De Comunicación = Komunikazio Ikasketen Aldizkaria, 25(48). https://doi.org/10.1387/zer.21035
Abstract 192 | PDF Downloads 88

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Keywords

cine, País Vasco, emigración, patrimonio

References
Agirre, K. & Fresneda, I. (2018). Wychodza¸c z «baserri». Queerowe kino baskijskie dzisiaj. Kwartalnik Filmowy, 101-102, 223-230.

Altonaga, K. (2018). Patagoniara Hazparnen barrena. Iruñea: Pamiela.

Amezaga, J. (2004). Satelite bidezko nortasunak. Latinoamerikan Canal Vasco ikusten. Donostia: Utriasque Vasconiae.

Angulo, J., Beloki, M., Rebordinos, J.L., Santamarina, A. (2009). Antxon Eceiza: cine, existencialismo y dialéctica. Donostia: Filmoteca Vasca.

Arizmendi, H. Entrevista personal. 23 de mayo, 2019.

Atxaga, B. (2013). Soinujolearen semea. Iruñea: Pamiela

Azpillaga, P. (2013). Euskadiko ikus-entzunezko industriaren erronkak. En Jakin, 194-195, 61-76.

Borau, J.L. (1990). El caballero D’Arrast. Donostia: Filmoteca Vasca.

Cazalis, B. (2013, enero-marzo). Correspondencia personal.

De Miguel, C. (2015). Itxoiten dut o el tratamiento de lo femenino en el cine vasco. En Joxean Fernandez (coord.), Cine vasco: tres generaciones de cineastas (pp. 143-154). Donostia: Filmoteca Vasca.

De Pablo, S. (2017). Creadores de sombras: ETA y el nacionalismo vasco a través del cine. Madrid: Tecnos.
Dialogo con nuestros artistas: con Jon Villelabeitia. (11 de abril, 1974). Diario El Patagónico.

Díez, M. Entrevista personal. 24 de mayo, 2019.

Discurso de Fidel (4 de marzo, 1964). Revista Bohemia.

El desafío náutico y la proyección del viaje (16 de junio, 1985). Diario El Patagónico.

Escobar, P. (2011). Cine e historia: la Patagonia en imágenes (1936-1976), Trelew: Jornada.

Echevarrieta, A. (1998). Julian de Ajuria. Una vida de cine. Bilbao: Diputación Foral de Bizkaia.

Ezeiza, A. Entrevista personal. 16 de diciembre, 2009.

Gasel, A. (2012) De cuerpos y territorios. Itinerarios de la Patagonia Austral en la narrativa argentina reciente (1982-2008) Ensenada: Universidad Nacional de La Plata.

Gubern, R. (2014). Historia del cine. Madrid: Anagrama.

Manias-Muñoz, M. (2015). Euskarazko zinemaren produkzioa eta finantzazioa (2005-2012): hamaika fikziozko film luzeren azterketa ekonomikoa. Leioa: UPV/EHU.

Mañana parte el velero comodorense Gandul II en una inédita aventura. 15 de febrero, 1985. Diario Crónica.

Martinez, J. (2014). Ikuska saila: ostarte bat laino itsasoan. En Jakin, 200, 95-112.

Martinez, J. (2015). Gure (zinemaren) sor lekua. Euskarazko lehen filmaren aurkikuntza, historia eta analisia. Leioa: UPV/EHUren argitalpen zerbitzua.

Martinez, J. (2016). Searching for Ramuntcho: foreign filmmakers in French Basque Country. En Communication & Society, 29(3), 19-31.

Medina, C. Entrevista personal. 21 de mayo, 2019.

Naficy, H. (2001). An accented cinema. Exilic and diasporing filmmaking. Oxford: Princeton University Press.

Panorama petrolero. 18 de diciembre, 1976. Diario El Patagónico.

Sarrionandia, J. (2013). Algunos apuntes sobre Segundo Cazalis. Manuscrito inédito.

Sinclair, J. & Cunnigham, S. (2000). «Go with the flow: diasporas and media». Television & New Media 1 (1): 11-31.

Sobre los artistas: los fariseos del arte (11 de diciembre, 1976). Diario Crónica.

Stone, B & Rodriguez, P. (2015). Cine vasco, una historia política y cultural. Salamanca: Comunicación Social.

Rodriguez, M.P. (2013). Exilio y cine. Bilbao: Universidad de Deusto.

Un film de asuntos vascos será exhibido en el teatro San Martin. 31 de julio de 1924. Nación Vasca.

Unsain, JM (1985). El cine y los vascos. Donostia: Eusko Ikaskuntza.

Villelabeitia, M. Entrevista personal. 20 de mayo, 2019.

Villelabeitia, X. Entrevista personal. 22 de mayo, 2019.

Zunzunegui, S. (1985). El cine en el País Vasco. Bilbao: Diputación Foral de Bizkaia.
Sección
Artículos